İslam'ın Mezhepleri: Hariciler

B

BuYuCu

Guest
Hariciyye, Havaric veya Hariciler İslam dininde siyasi bir mezheptir. Günümüzde Haricilerden sadece İbadiyye kolu Umman Sultanlığı (tahmini %70), Cezayir, Tunus'un Cerbe adası, Zenzibar ve Tanzanya'da yaşamaktadır.

1.Ortaya Çıkış
Haricilerin ortaya çıkışı, Şia'nın ortaya çıkışıyla aynı zamana rastlar. Dördüncü halife Ali döneminde ortaya çıkan kargaşa sırasında Hariciler ve Şia Hazret-i Ali yanında yer almıştır. Yine de Şia mezhebinin düşünsel temeli daha eskiye dayanır.

Hariciler, Ali ile Muaviye arasındaki Sıffın Savaşı'nda ortaya çıkmıştır. Muaviye savaşı kaybedeceğini anlayınca hakeme gitmeyi benimsemiştir. Bunun üzerine Ali de hakeme gitmeyi uygun gördü. Hakem olayı, Ali'nin azli ve Muaviye'nin yerinde kalması ile sonuçlandıktan sonra, Ali'nin ordusundan onu hakeme gitmeye zorlayan grup, Ali'ye hakeme gittiği için büyük bir suç ve günah işlediğini belirttiler. Bu nedenle Ali'den tövbe etmesini teklif ettiler. Zira Ali'nin hakeme giderek küfre düştüğünü, dinden çıktığını iddia ediyorlardı. Kendilerinin de hakeme girmek için uğraştıkları zaman küfre düştüklerini, kendilerinin de tövbe edip mümin olduklarını öne sürüyorlardı.

Hareket bazı Bedebi arapların katılımı ile de güçleşti. Ali ile hakem olayında araları iyice açıldı ve olay Nehrevan Savaşı'na vardı. Savaşı kaybeden Hariciler, Ali'yi öldürmeye karar verdiler. Neticede Ali, Kufe'de öldürüldü. Daha sonraki Emevi döneminde katılımlarla da güçlendiler ve Emevi otoritesine karşı büyüdüler. Siyasi ve tarihi yönlerden ayrıca, itikadi yönden de büyüklenmişlerdir.

2.Harici Gruplar
Siyasi, itikadi vb. bazı sebeplerden dolayı Hariciler de kendi aralarında ihtilafa düştüler.

Harici grupların başlıcaları
-Ezarika
-Necedat
-Sufr'iyye
-Acaride
-İbadi'yye

İslam dini dışında sayılan Harici gruplar
-Meymuniye
-Yezidi'yye

3.Günümüz Haricileri
Günümüzde Hariciyye mezhebinin İbadi'yye kolu hariç hiçbir mezhebi kalmamıştır. Özellikle bugün Umman'da varlığını sürdürmekteler.

Ehl-i Sünnet'in köktendincilik kolundan olduğu varsayılan Vahhabilik mezhebi de Haricîler kollardan biri olarak gösterilebilir. Günümüzdeki Selefi, Vahhabi toplumların fikirleri ve davranışları Haricilerle mutabıktır.[3]. Vahabi ve Selefiler diğer itikad ve mezheb Müslümanlarını, küfür, şirk ve bidat ile itham etmektedirler.
 
Üst Alt